preek Mailing List: Dispensatie en huwelijksbelofte - persoonlijk getuigenis in de context van deze zondag

[Jurgen Gaeremyn (jurgen.gaeremyn]

Hallo allemaal,

graag wil ik jullie deelgenoot maken in een stukje van mijn persoonlijk leven dat aansluit bij het evangelie van deze zondag... Deze tekst plaats ik niet online, maar ik wil jullie allen uitnodigen mee na te denken en te bidden voor onze Kerk.

Tijdens de prekenhappening hebben we hier even over gepraat met de mensen die mee aan tafel gegaan zijn, dit was voor mij een boeiend gesprek. Naar aanleiding van dit gesprek, heb ik deze vakantie beslist toch de procedure voor dispensatie-aanvraag te starten.

In bijlage een tekst die ik zo'n vijf jaar geleden schreef en naar (o.a.) de bisschop stuurde... Toen ik hem deze week opnieuw las, vond ik hem wel wat scherp geformuleerd. Toch kan ik me nog steeds vinden in de pijnen die weerklinken in de brief. Ik wil jullie hem niet onthouden (ik liet enkele stukjes weg omdat ze ronduit fout waren). De vraag die ik wou opperen is: Waarom kunnen gehuwden geen "dispensatie" krijgen van hun beloften?

Ik hoop dat mijn brief voor jullie een oproep mag zijn ook voor jezelf in dit gewetensonderzoek te stappen. Ik wil jullie vragen met genegenheid te bidden voor iedereen die worstelt met een gebroken relatie, voor iedereen die dispensatie aanvraagt en voor iedereen die in de rand van deze pijnlijke momenten staat en het leed mee draagt.

Hartelijke groet,
Jurgen.

---

Vilvoorde, 28 december 2005

Monseigneur,
Collega’s priesters (al dan niet in ambt),

Toen ik actief priester was in parochiedienst, heb ik meermaals koppels over de vloer gehad die mij voor dit dilemma plaatsten. Vaak heb ik hier ook collega’s over aangesproken. Steeds werd dit afgewimpeld als “neem dat zo zwaar niet op, het is maar rechtspraak” of “je moet de dingen niet zo opblazen, daarmee maak je het voor die mensen alleen maar erger”.

Een oudere dame, die al dertig jaar feitelijk gescheiden was van haar man, en opnieuw wilde trouwen, kwam naar mij met de vraag de formaliteiten in orde te brengen… maar legt u me eens uit: haar kinderen: zijn die dan buitenechtelijk geboren?

Een koppel kwam bij mij. Ze wilden trouwen. Er was één probleem: hij is op zijn 18^e getrouwd – met alles erop en eraan – in de volle vlam van zijn verliefdheid. Hij en zijn vriendin waren pas twee maand samen. Na huwelijk zijn ze nog drie maand samengebleven. Daarna zijn ze uit elkaar gegaan. De jongen zegt dat hij op die leeftijd een ondoordachte keuze gemaakt had, en nog niet rijp was voor deze beslissing. Intussen is hij 27 en vader van drie kinderen met de vrouw waar hij al acht jaar mee samenwoont. Als hij nu wil trouwen, moet hij zijn ex-vrouw (of voor de kerk: zijn vrouw) contacteren en hopen dat zij intussen inziet dat hij toen inderdaad te jong was voor die keuze. Probleem is dat zij jaloers en haatdragend is – wat natuurlijk ook begrijpelijk is. Kerk kan haar ook niet veel schelen, zij wilde destijds “een schone trouw met alles erop en eraan”… en is allang opnieuw getrouwd voor de wet… Hij is gelovig. Moet hij nu oude wonden openrijten?

Mijn ouders zijn vier jaar geleden uit elkaar gegaan. Ze waren getrouwd voor de kerk. Zij blijven getrouwd… ook al is mijn vader nu met een andere vrouw getrouwd. Papa-lief en zijn wederhelft gaan regelmatig ter communie in een van de Brusselse kerken… mama is goed genoeg om te helpen in de parochiale activiteiten… maar ze leven in zonde en hebben zichzelf geëxcommuniceerd. Zo klinkt het de jure zeker?

Een collega priester – en goede vriend – kwam mij vertellen dat hij een vriendin had. Hij vroeg mijn raad. Ik kon hem geen raad geven, ik raakte er ook niet uit. Ik weet niet meer wat ik hem gezegd heb, maar sindsdien heb ik hem niet meer gezien of gehoord. Was het beter geweest had hij zijn vriendin in dienst genomen als poetshulp, met het risico dat dit hun relatie door de spanningen uit elkaar had gedreven? Heb je dan beter een gefrustreerde priester dan een getrouwde priester (al dan niet in dienst)?

“Witgekalkte graven” noemde Jezus de farizeeërs. Ik zie hoe éénzelfde Kerk tegelijk een dogmatische richtlijn uitvaardigt die bepaalde sacramenten voor het leven noemt, daar een kerkjuridische regel aan vastplakt die spreekt over excommunicatie … en hoe tegelijk de pastorale werkmieren (pastores, priesters, …) voor 99% vertikken deze dogmatische en juridische rigore in hun handelen te vertalen. Geloofd zijn de werkmieren. Ik zie hoe een Romeins beraad harde regels uitvaardigt, en de plaatselijke bisschoppenconferentie moet dan maar een pastorale richtlijn zien te formuleren waarin alles verzacht wordt.

Ik heb vijf jaar op de parochie gestaan, en de zes jaar daarvoor in het seminarie bijzonder veel pastorale activiteit op mij genomen… ik hield hiervan. Ik deed dit graag. Mijn priesterschap heeft mij gemaakt tot wie ik ben, en ik heb met liefde de katholieke leer gepredikt. Soms klonk er bij mij pijn door als ik bepaalde regels en uitspraken hoorde. Maar ik verdiepte me erin en slaagde er bijna altijd in ze te duiden ten goede. De heren professoren in het seminarie zullen kunnen beamen dat “het geweten” voor mij een heel hoog goed is. Je geweten is dwingend. Volgens de katholieke leer (RKKK) mag je nooit tegen je geweten in handelen. Terecht staat hier wel bij dat je je geweten moet vormen (door studie, overleg en gebed).

Wel, in eer en geweten durf ik zeggen: ik ben vijf jaar priester geweest met hart en handen. Ook vandaag – ook al laat kerk noch tijd mij toe het als ambt uit te oefenen – voel ik me nog priester. Ik respecteer uw uitspraak, de uitspraak van de kerk: ik vlucht niet in halve oplossingen zoals Rent-a-priest of andere binnenweggetjes om toch maar mijn ambt op te nemen. Ik zal nooit zelf mijn diensten aanbieden. Wat er zal gebeuren als iemand mij ooit zou vragen een sacrament toe te dienen… ik weet het niet.

Dispensatie is dus voor mij géén optie. Ik kreeg deze week nog van enkele mensen uit de parochie en op het internet kerstwensen… mensen voor wie ik als priester veel mocht betekenen.

Een andere optie die ik soms hoor, is: “dat de Kerk ontploft hé… doe wat je moet doen”. Dat kan ik ook niet. Ik houd – ook op vandaag – nog steeds van de Kerk. Soms is het verleidelijk om mee te stappen in de beweging die veel oprecht gelovigen treft: “ik geloof nog, en misschien zelfs meer dan ooit… maar dat logge, hypocriete instituut hoeft er voor mij niet meer bij.” Ik hoor zelfs mensen zeggen: “ik geloof in God, maar ik zal nooit mijn kinderen laten dopen want ik wil hun namen niet schrijven in de boeken/ledenlijst van de kerk.” Ze gaan – vaak – naar de kerk, zijn parochiaal actief en verkondigen met liefde en toewijding Jezus’ boodschap. Maar Kerk… sorry, da’s er te veel aan. Hier heb ik veel begrip voor. Maar ik hou nog steeds van die kerk.

Ik weet, ik heb de Kerk tekort gedaan. Ik heb haar een grote belofte gemaakt: ik heb beloofd mijn leven lang in haar dienstwerk te staan. En ik heb me hier niet aan gehouden. “Met de hulp van Gods genade, ja!” Zo klonk mijn – overtuigde – antwoord. God leidt me. En God heeft me het mooiste licht in de wereld getoond, en de diepste dieptes die in een mens leven: liefde en verraad. En nu – als ik volmondig en volhartig mij wil geven aan de vrouw van wie ik houd – geloof ik óók dat God mij deze weg gewezen heeft. God is mij genadiger geweest dan ik van Hem mocht verwachten. God heeft me niet “gepakt” op mijn woord. Hij herinnert me er wel aan, maar laat me gaan… even geliefd en kind als toen ik priester in Zijn dienstwerk was… even geliefd kind als Goedele, of iedere mens op deze wereld.

Toen mijn ouders scheidden – zelfs op de momenten van diepste pijn en hardste verraad – verlaagden noch mijn vader noch mijn moeder zich om een wig te drijven tussen ons (de kinderen) en de andere partner… of tussen de kinderen onderling. Als zelfs mensen – met al hun beperkingen – dít als heilig beschouwen, hoeveel te meer zal God dan zijn Kinderen proberen bijeen te houden?

Zoals ik het nu ervaar, drijft de Heilige Moeder de Kerk een wig tussen haar kinderen en de Vader. Zou ik niet beter weten, ik zou denken dat hier een gruwelijke echtscheiding aan de gang was…

Monseigneur,
Collega’s priesters,

Help mij in mijn gewetensnood, bid en zoek voor een oplossing voor deze wig in de Kerk.
Help de Kerk in gewetensnood.

Met vriendelijke groet en oprechte hoogachting,

Jurgen Gaeremyn.