preek Mailing List: Vijfentwinrtigste zondag door het jaar C

[Antoine Rubbens (Antoine.Rubbens]

Title: Message

De onrechtvaardige mammon (Lc. 16,9)

 

Een moeilijk parabeltje.  Het verhaal van de onbetrouwbare rentmeester is eigen aan Lucas.  Jezus looft in dit verhaal de sluwheid van een onrechtvaardige rentmeester.  Toch geeft die man een slecht voorbeeld.  Hadden de liturgisten er niet beter aan gedaan die tekst niet in het leesjaar op te nemen?  Maar hij kwam vroeger al voor op de achtste zondag na Pinksteren.  Francis Bovon, een gedegen Lucaskenner, noemt deze tekst een kruis (crux interpretum) voor wie moet interpreteren (F. Bovon, Lucas dl. 3, p. 65).

 

Herman Servotte ziet het zo: ?Wat volgt kan, zo dunkt me, alleen ironisch gelezen worden.  Hoe moet men anders begrijpen dat Jezus, die totnogtoe de duivels heeft bestreden en van zijn leerlingen hetzelfde verwacht, nu plotseling zijn leerlingen aanraadt om zich door middel van de geldduivel mensen te vriend te maken en zich zo een plaats te verwerven in het rijk?  Als ironische raadgeving klinkt het perfect; en men kan zich voorstellen hoe iemand, met deze spottende opmerking nog vers in zijn geheugen, zich bewust wordt van zijn gehechtheid aan de mammon?  (H. Servotte, Lucas literair, p. 103)

 

Het is geen levensvreemd verhaal.  Jezus weet hoe er geknoeid wordt en hoe gemakkelijk dit wordt goed gepraat.  Dit laatste doet Jezus niet.

 

Geld is een grote drijfveer; l?argent, nerf de la guerre.  Waar het ontbreekt, zijn er moeilijkheden.  Vermijd schulden.  Budgetbeheer en schuldbemiddelaar helpen wie schulden heeft en in het krijt staat. 

 

De rentmeester houdt er een wondere opvatting op na over schuldbemiddeling.  Hij bedriegt zijn meester met de schuldbrief te veranderen.  Delict van schiftvervalsing.  Misschien had hij zijn baas al eerder bedrogen toen hij de eerste brief opstelde.  Misschien had die man geen honderd vaten olie en geen honderd maten tarwe geleend, maar had de rentmeester toen al het getal verhoogd en zo zijn heer bedrogen.  Hoe speculeren financiers?  Welke constructies hebben ze opgesteld om de jacht naar winst bij hun cliënten en in de banken tevreden te stellen.  De effectenhandelaar Jerôme Kerviel zadelde zijn bank met miljoenen schulden op en de fraudezaak Bernard Maddof sleurde meerdere andere banken in de dieperik. 

 

Een pater besloot zijn homilie bij dit evangelie met te zeggen: mochten de kinderen van het licht hun zaken beheren met de creativiteit van de bozen er zou meer goed geschieden.  Vlugheid van de bozen tegenover loomheid van de goeden?  Neen, het bedrog en de aftroggelarij mogen we niet nadoen.  Bedoelt Lucas de christenen als hij spreekt over de kinderen van het licht en denkt hij aan de heidenen als hij spreekt over de kinderen van de wereld?  Zegt hij dan dat heidenen met meer overleg en inzicht handelen dan christenen?

 

De rentmeester houdt bij zichzelf overleg.  Hij vreest werkloos te worden en wil zijn toekomst veilig stellen.  Hij moet aan zijn meester de boeken voorleggen zoals wij eens voor het oordeel zullen staan.  Welke verantwoordelijkheid nemen we op?  Een president van een toen nog gevuld seminarie porde zijn seminaristen aan tot inzet.  Hij gebruikte daarvoor de bedenkingen van de rentmeester: ?Spitten kan ik niet, om te bedelen schaam ik mij, ik weet wat ik zal doen, ik ga naar het seminarie.?  Het was een boutade van president Maurits De Baets, Grootseminarie Gent.  Ze is toepasbaar op andere terreinen. 

 

Na het parabeltje krijgen we bij Lucas enkelen nabeschouwingen.  Ze dienen om het ongemak bij de parabel te verwerken.  Zij handelen over de omgang met het geld.  ?Zolang er armoede is heeft niemand recht op overvloed.  Daarbij komt voor elkeen het uur waarop wij niets meer zullen hebben? (Sonntags Schott).  Maak vrienden met de onrechtvaardige mammon.  Lucas heeft geen gunstig oordeel over het geld.  Door het te schenken aan de armen kunt je het witwassen, schijnt Lucas te zeggen.  Roofridders hebben aldus hun zielenheil trachten veilig te stellen met schenkingen aan de kerk.  De behendigheid voor het Rijk van God toont zich in het delen met de armen.  « L?habilité pour le Règne De Dieu est le partage avec les pauvres » (Evangile, 137).

 

Wees betrouwbaar zowel in het kleine als in het grote.  Wees betrouwbaar in de dingen van de wereld om het ook op andere terreinen te zijn.  Daarmee bedoelt Lucas betrouwbaarheid in het omgaan met het geld en betrouwbaarheid met de opdrachten voor de verkondiging.  Deze raad wordt ondermeer toegepast in de pastorale brieven, volgens dewelke de gemeenteleider (de episcoop) een goede huisvader moet zijn om goed voor de gemeente Gods te zorgen (1 Tim.3,1-7).  Het is niet zeker dat wie goed kan omgaan in kleine dingen het even goed doet in grote.  Het Peterprincipe waarschuwt daarvoor.  Zeker is dat wie niet betrouwbaar was in het kleine, het niet zal zijn als hij het grote te beheren krijgt.   

 

Tenslotte zegt Lucas nog eens dat wij God niet kunnen dienen én de mammon.  De mammon mag onze God niet zijn.  Wij mogen van het geld geen slaaf zijn en zullen er naar streven met een onverdeeld hart te leven.  Wij voelen de spanningen aan van twee werelden, maar we kunnen ze niet tegelijkertijd bewonen.  We moeten, zo besluit F. Bovon zijn commentaar, kiezen voor de wereld van God en van daaruit ons verblijf in deze wereld ordenen. 

 

met vriendelijke groeten,

 

Antoine Rubbens

aalmoezenier P.C. Caritas

Caritasstraat 76

9090 Melle

tel. 09 252 16 45

 

---

  Gecontroleerd op virussen en op inhoud door Sophos en MailMarshal

---

---

Aandacht :

 

De informatie in dit bericht of in de bijlagen ervan is enkel bedoeld voor de persoon of de entiteit tot wie het bericht is gericht, en kan vertrouwelijke of persoonlijke zaken bevatten. Het bekijken, doorzenden, verspreiden of ander gebruik van, of het actie ondernemen vertrouwend of gebaseerd op deze informatie door andere personen of entiteiten dan diegene voor wie ze bestemd was, is verboden. Als u dit bericht verkeerdelijk hebt ontvangen, gelieve dan de afzender te contacteren en het bericht van eender welk systeem te verwijderen, alsook eventuele kopies ervan.

---