preek Mailing List: vijfentwintigste zondag A

[Antoine Rubbens (Antoine.Rubbens]

Met Christus zijn (Fil. 1,23)

 

Filippi is de eerste Europese plaats waar Paulus aan wal komt.  Volgens Handelingen heeft hij in een visioen een man, een Macedoniër gezien die hem vroeg over te steken (Hnd.16,9).  Paulus houdt veel van deze gemeente.  Een aantal jaren zijn voorbijgegaan.  Paulus zit in de gevangenis.  Hij schrijft aan die gemeente een brief.  Ze heeft hem geholpen en ze heeft bijgedragen aan de collecte, die hij voor de christenen in Jeruzalem had georganiseerd.

 

Twee brieven van Paulus uit een verschillend tijdstip zouden tot één brief samengebracht zijn (A en B).  In het tweede deel (B) bestrijdt Paulus de zendelingen die met hun ketterse, afwijkende mening de eenheid bedreigen (Fil. 3,1b-4,1.8-9).  Hij haalt daarin zorgen aan en problemen van binnen de gemeente, die zich in de eerste brief (A) niet stelden.  Paulus wil daarin zijn geliefde gemeente waarschuwen en haar behoeden tegen deze dwaalleraars.  Ook wie de eenheid van brief verdedigt, is toch verrast door de scherpe en agressieve toon van Paulus in het tweede deel van zijn brief (Sylvester Lamberigts, Wees altijd blij.  De brief van Paulus aan de Filippenzen).

 

Waar zit Paulus gevangen?  In Caesarea, Rome of dichterbij in Efese?  Hoogstwaarschijnlijk is het daar in Klein Azië in het jaar55/56.  Hoe zal zijn gevangenisstraf aflopen?  Gaat hij er uit komen of wacht hem de doodstraf?

 

Uit de Filippenzenbrief kennen we alvast twee teksten.  Hij bevat een oud-christelijke hymne over Jezus, over zijn weg van neerdalen en opstijgen (FiL. 2,6-11).  We horen die tekst op Palmzondag.  De Latijnse melodie Christus factus est pro nobis obediens heeft eeuwenlang in religieuze gemeenschappen de sfeer bepaald van de Goede Week.

 

Een tweede heel gekende tekst van Paulus is verbonden met de derde zondag van de Advent.  Deze heet Gaudete naar de eerste woorden van een epistel van Paulus, gelezen in het leesjaar A.  “Verheug je, ik herhaal het, verheug je ten allen tijde” (Fil. 3,4-7).  Vreugde is de hoofdtoon van deze brief.  De brief aan de Filipenzen is als een bezinning over de vreugde.  Veertien keer spreekt hij erover.  Het gaat over de vreugde over wie Jezus is en het gaat over de grote vreugde van Paulus en zijn dankbaarheid voor de gemeente Filippi, zijn lievelingskind.  Niet alles is echter koek en ei, want de gemeente van Filippi kent moeilijkheden (Brief B).

 

In zijn mijmeringen en gebeden tijdens zijn gevangenisschap doorleeft Paulus een innerlijke spanning.  Zal hij weldra sterven?  Krijgt hij de kans verder te werken voor het evangelie?  Wat is het beste?  Waar wil hij zijn?  In de hemel of blijft hij op aarde om verder te verkondigen en zijn gemeente te sterken?  Velen stellen zich zulke vragen.  Ware het niet beter, mocht ik er niet meer zijn?  Laat me sterven, want leven wordt mij een last.

 

Je sterft nog niet door over de dood na te denken en er over te spreken.  Doe het niet te veel, want mensen horen dat niet graag.  Laurent Fignon (1960-2010) verloor in 1989 de eerste plaats in de Tour de France met 8 seconden.  Pas vijftig jaar oud, stierf hij aan kanker.  Hij zei over de dood: « Je n’ai pas peur de la mort, je n’en ai juste pas envie » (L. M, 02.09.10). 

 

Paulus is niet levensmoe.  Als christen is hij blij dat hij Jezus kent en door het doopsel met hem verenigd is.  Het is niet vanuit een levensmoeheid, maar om nog meer bij Christus te zijn; dat hij de wens verwoordt om te sterven.

 

We kunnen geneigd zijn een Griekse kijk te ontwarren bij Paulus.  De Griekse benadering streeft ernaar uit het aardse te ontsnappen en er uit verlost te worden.  Dit gaat niet op bij Paulus.  Hij onderscheidt zich van de Griekse opvatting doordat hij het aardes leven niet veracht of minderwaardig acht, noch het wil ontvluchten.  Zo het beter is te sterven, dan geeft hij daaraan een christelijke verantwoording.  Zijn doel is bij Christus te zijn.  Maar vanuit zijn zin voor realiteit, weet hij dat hij er nodig is voor zijn christenen.  Een groot stuk realisme, zonder zichzelf te overschatten.  Niemand is onontbeerlijk, maar bij sommigen laat hun heengaan toch meer sporen na dan bij anderen.  “Niemand is onmisbaar, maar je zal het toch een tijdje voelen”, zei een lieve Gentse hulpbischop.

 

Leven met de dood voor ogen, de bange sfeer van de monniken in het Atlasgebergte, zo pakkend weergegeven in de film Des hommes et des dieux, film van Xavier Beauvois.  De monniken twijfelen: weggaan of blijven.  Een van hen gebruikt de vergelijking: “We zijn als vogels op een tak, we twijfelen tussen blijven zitten of wegvliegen.”  Een vrouw op het marktplein antwoordt: “Neen, wij zijn de vogels; jullie zijn de tak.”  De monniken zoeken niet de dood en het martelaarschap.  Ze willen Christus trouw blijven, hun herder.

 

Voor Paulus is het christelijk leven een verbondenheid met Christus.  Door het doopsel gaan we met hem de weg van neerdalen en opstijgen.  In dit leven zijn we al met hem verbonden.  Sterven kan deze verbondenheid alleen maar vergroten. 

 

Paulus weet niet hoe zijn proces zal aflopen.  Voor zichzelf heeft hij de spaning opgelost.  Sterven is het betere; blijven is meer noodwendig.  “Sterben ist das Bessere, Bleiben das Notwendigere” (J. Gnilka, Der Philipperbrief, p. 94).

 

We nemen twee vragen mee. 1. Hoe staan we tegenover onze dood? 2. Welk impakt heeft Christus in mijn leven en in dit van onze gemeeschap?

 

Antoine Rubbens

 

---

  Gecontroleerd op virussen en op inhoud door Sophos en MailMarshal

---

---

Aandacht :

 

De informatie in dit bericht of in de bijlagen ervan is enkel bedoeld voor de persoon of de entiteit tot wie het bericht is gericht, en kan vertrouwelijke of persoonlijke zaken bevatten. Het bekijken, doorzenden, verspreiden of ander gebruik van, of het actie ondernemen vertrouwend of gebaseerd op deze informatie door andere personen of entiteiten dan diegene voor wie ze bestemd was, is verboden. Als u dit bericht verkeerdelijk hebt ontvangen, gelieve dan de afzender te contacteren en het bericht van eender welk systeem te verwijderen, alsook eventuele kopies ervan.

---