preek Mailing List: Preek bij de eerste zondag van de advent

[Dehondt, Miguel (Miguel.Dehondt]

Lieve mensen,

‘Wees waakzaam’, horen we als oproep bij het begin van de advent. Bij het woordje ‘waken’ moet ik spontaan aan twee dingen denken. Om te beginnen ‘waakvlam’, je weet wel dat kleine vlammetje dat je vroeger zag in de bulex, de gasketel of stoof dat voor een vlotte werking van het toestel zorgde want je moest niet elke keer het toestel aansteken. Dat waakvlammetje wist de periode zonder warmte en vuur te overbruggen. Misschien is dat eerste vlammetje dat we vandaag op de adventskrans zien ook zoiets. Naast uitdrukking van verwachting zorgt het ervoor dat het vuur erin blijft, dat de continuïteit verzekerd blijft. Christenen hier in ons landje die zich nu op de één of andere manier voorbereiden op kerstmis zijn waakvlammetjes. Het grote gelovige vuur in de samenleving is eruit maar zij zorgen dat er nog ‘iets’ blijft en gebeurt. Waarom dooft dat vuur bij hen niet ? Ik heb me dat al dikwijls afgevraagd. Gewoonte, traditie ? Het is veel meer dan dat want ook die dingen verwaaien, soms heel snel. Ik denk dat we hier de kern van ons gelovig zijn raken. De grondmotivatie, de pure authentieke bewogenheid door de boodschap van Jezus. Godzijdank, het vuur is nog niet helemaal gedoofd; het is er nog, hier en daar, als een waakvlammetje en het curieuze aan zulke vlammetjes is dat je ze pas echt ziet als al het andere licht weg is. Dank omdat jij voor jouw omgeving een waakvlammetje wil zijn.

Het tweede dat het woord waken bij mij oproept is wat ik zo vaak hier in dit huis zie gebeuren: mensen die waken bij een zwaar zieke. ‘Wordt dat nog veel gedaan ?’, kreeg ik onlangs als vraag van een kleindochter die waakte bij haar stervende opa. Haar vraag deed me daar even bij stilstaan. Ja, eigenlijk wel. Mensen zeggen dan vaak “’t Is het laatste wat we nog kunnen doen.” Mooi dat mensen dit willen doen want het brengt heel veel rust bij een zwaar zieke, het gevoel niet alleen te zijn, omringd te zijn, en men mag ook wel zeggen ‘graag gezien’ en ‘gewaardeerd’ te zijn. Want de opdracht tot waken doorkruist altijd geplande activiteiten en beroepsbezigheden. Maar toch maakt men er tijd voor omdat men dat belangrijk vindt, wellicht ook omdat men anders geen gerust geweten of hart zou hebben. Mensen die waken ‘doen’ niet veel behalve ‘er zijn’ en toch is waken heel intensief want men let op het minste zuchtje, kreuntje. Waken mag men niet onderschatten. Het vraagt veel van ’n mens ook al merk je dat mensen ook op dat vlak hun eigen grenzen en mogelijkheden verleggen. Mag ik zeggen dat waken één van de mooiste vormen van zorg dragen is ? Nochtans vind je er geen instructies over in zorgopleidingen, kwaliteitsnormen en labels.

Het staat ook zo haaks op onze zorgstructuur die om het betaalbaar te houden alles meetbaar en technisch maakt. Ja, je hebt recht op de beste zorgen en pijnbestrijding. En toch is het goed dat er ‘gewaakt’ wordt niet alleen ‘over’ mensen dat de zorg volgens bepaalde normen verloopt, maar ook dat er gewaakt wordt ‘bij’ mensen zodat die zich niet alleen moeten voelen op de meest moeilijke momenten. Sommige mensen sterven heel eenzaam, zien het licht niet meer in hun leven of hun waakvlammetje is al lang gedoofd. Verkeerde keuzes en beslissingen in hun leven, veel geld en toch arm, malchance in relaties, koppigheid, te ver gegaan waardoor er geen weg terug is… mooi als er dan ook bij die mensen gewaakt wordt. Zoiets is veel meer angst-reducerend en rustgevend dan een pilletje of ‘n spuitje.

Waakzaamheid heeft te maken met aandacht hebben voor, er mee bezig zijn, er bij zijn en er iets aan doen. Het gaat om zorg dragen en bezorgd zijn. Welzijnszorg stelt ons de vraag – met het sterke visuele beeld van een paraplu – of iedereen voldoende beschermd is tegen armoede. We leven in een land met één van de beste zorgsystemen ter wereld maar we moeten waakzaam blijven. Armoede is net als regen: het kruipt overal door; het vindt wel de gaatjes in je paraplu en voor je ’t weet ben je toch nat … Soms kan armoede je overvallen net als een storm en voor je ’t weet is je paraplu aan flarden of meegenomen met de wind. Zijn we voldoende beschermd tegen armoede is dus de vraag, ook tegen de armoede die niet alleen over centen gaat ? En wat gaan we er aan doen ?