Beste groeten uit Meise.
Een goed punt voor de vasten: niet klagen over de kou!
Bie Boon
De Verloren Zoon of de Goede Vader
De parabel uit het evangelie van vandaag heeft Jezus allicht verteld naar aanleiding van zijn ontmoeting met tollenaars met wie hij gaat eten. Of was het misschien wanneer Farizeeërs Hem zagen omgaan met zondaars waarvan ze hoorden dat Hij hun zonden vergaf. Of misschien was het naar aanleiding van de ontmoeting met de overspelige vrouw die de schriftgeleerde en Farizeeërs willen stenigen.
Deze houding van Jezus brengt verwarring. Hij doet niet wat de schriftgeleerden normaal zouden verwachten. Jezus zou die mensen de les moeten spellen en hen terecht wijzen en zelfs verstoten. De regel is immers dat wie een fout begaat moet gestraft worden. Iemand die altijd goed is moet beloond worden. Dat eist de rechtvaardigheid.
Het verhaal van de verloren zoon - of laat het ons het verhaal van de barmhartige vader noemen - of het verhaal van de verontwaardigde oudste zoon - moet in de oren van de goedgelovige aan-de-wet-gehechte Joden als onaanvaardbaar geklonken hebben. De jongste zoon die alles verkwist heeft, die als een nietsnut, als een dwaas zijn deel van de erfenis weggegooid heeft, die wordt feestelijk ontvangen als een held. De oudste zoon die altijd trouw zijn werk gedaan heeft, die altijd gedaan heeft wat zijn vader van hem vroeg, die wordt berispt, die krijgt een uitbrander. We moeten toegeven dat dit ook voor ons een vreemd verhaal is.
Een maatschappij kan alleen maar goed functioneren als er rechtvaardigheid heerst. Iedereen heeft recht op een verdiend loon. En wie er maar op uitleeft moet er de gevolgen van dragen. Let wel, die jongste zoon uit het evangelie is niet werkloos, hij is niet het slachtoffer van één of andere tegenslag. "Hij heeft het gezocht. Dat hij zijn plan trekt." We horen zo vaak vertellen dat herrieschoppers gevat worden en dan weer vrijgelaten omdat er geen plaats is in de gevangenissen. Die kerels moeten gestraft worden. Er moet recht geschieden of het zal verkeerd aflopen met onze maatschappij.
De verloren zoon van het evangelie komt, na alles verbrast te hebben, weer naar huis en zijn vader ontvangt hem haast als een voorname gast en het wordt een groot feest. Als de oudste zoon dat hoort maakt hij zijn vader het verwijt dat hij onrechtvaardig is. Hij heeft hem altijd trouw gediend en nooit heeft hij van zijn vader zelfs het kleinste dier van de kudde gekregen om met zijn vrienden feest te vieren. Dat is niet rechtvaardig! En wat zijn vader hem zei zal op hem waarschijnlijk geen indruk gemaakt hebben. Het evangelie laat dat blijken want we horen niets meer van hem.
Veronderstel nu eens dat de vader zijn jongste zoon zou verweten hebben: ?Ga weg! Ge hebt gekregen wat ge zocht!? dan zou rechtvaardigheid zijn geschied. Het gekwetste gevoel van de oudste broer zou bevredigd zijn. En toch is er iets dat bij hem zal blijven knagen, als hij tenminste een goed mens is. Want kijk: rechtvaardigheid is goed. Zij is het fundament van ons bestaan. Maar er is iets dat boven rechtvaardigheid uitgaat.
Rechtvaardigheid is duidelijk, eerlijk, doch slechts één stap verder en zij wordt koud.
Goedheid daarentegen, echte goedheid door hart en karakter gedragen, verwarmt en bevrijdt.
Rechtvaardigheid ordent, doch goedheid brengt voort. Rechtvaardigheid geeft voldoening aan hetgeen bestaat, goedheid schept iets nieuws. In de rechtvaardigheid ervaart onze geest de bevrediging van de vervulde orde. Uit de goedheid echter komt de vreugde van het scheppend leven voort. Daarom staat er dat in de hemel meer vreugde is over één zondaar die zich bekeert dan over negenennegentig rechtvaardigen die geen bekering nodig hebben. Romano Guardini heeft in zijn boek De Heer daarover prachtige bladzijden geschreven. Dat is iets nieuws. Dat is geen oud testament, geen oog om oog en tand om tand. Dat is nieuw testament. Openbaring van Gods goedheid.
Geef toe dat wij zouden reageren zoals de oudste zoon. Ik kan ook heel goed begrijpen dat het haast onmenselijk is aan ouders te vragen de moordenaar van hun kind te vergeven. En als ze met die knagende pijn zitten, dan moeten ze zich niet schuldig voelen. Waarom? Omdat het verhaal van vandaag een appél, een oproep, ik zou haast zeggen een visioen is. Het is een oproep om de vicieuze cirkel van oog om oog, tand om tand te doorbreken.
De verloren zoon kreeg verzoening omdat hij terugkeerde naar zijn vader. We mogen gerust weten - of is het geloven - dat God ook zo met ons handelt. Het is echter niet alleen de zoon die terugkeert; er is ook de vader die altijd op hem gewacht heeft.
Tijdens de vastentijd moeten we terugkeren naar de goede God en naar de medemensen - en zo verzoening krijgen. Daarom is het zo belangrijk dat wij - nu tijdens deze tijd - die stap zetten van de terugkeer. Dat kunnen we ook doen door deel te hebben aan de verzoeningsdienst over veertien dagen: de boeteviering. Die stap zetten is belangrijk net zoals die uiteindelijke stap van de verloren zoon. Zonder die stap te zetten had hij de verzoening niet gevonden bij zijn vader. Door die stap te zetten heeft hij zich afgekeerd van het kwaad om zich vol hoop te keren naar zijn toekomst, naar zijn goede vader en naar zijn boze broer... die zich nog moest bekeren.
Bie Boon. Inspiratie gevonden bij Romano Guardini, De Heer. |