preek Mailing List: zesde paaszondag C

[Antoine Rubbens (Antoine.Rubbens]

Title: Message

Geen zwaardere lasten dan strikt noodzakelijk (Hnd. 15,28)

 

Ze hadden veel te vertellen bij het weerzien te Jeruzalem in het jaar 49.  De Jezusbeweging was gegroeid.  Ze hadden er allen hun steentje toe bijgedragen.  Een aantal bekenden van bij het begin waren niet meer in Jeruzalem, zoals de groep van de hellenisten.  Dit waren Griekssprekende joden, die christen waren geworden.  Na de vervolgingen, die waren uitgebroken bij de dood van Stefanus, waren ze naar Samaria gevlucht  Dit had een wonderlijk effect gehad en had geleid tot de uitbouw van een gemeente in het Syrische Antiochië.  En hoe was het gegaan met deze mensen uit Egypte die op Pinksteren in Jeruzalem waren geweest?  En wat met die Ethiopiër die op de terugweg van Jeruzalem naar huis door Philippus was gedoopt?  Lucas zegt in de Handelingen niets over christenen in Egypte, al waren daar bloeiende gemeenschappen. 

 

Op de bijeenkomst in Jeruzalem gingen de zorgen vooral naar de toekomst.  De groep die uit het jodendom kwam, werd kleiner.  Nieuwe christenen, komende uit de heidenen, houden geen rekening met gebruiken en voorschriften die de Joden heel dierbaar waren: besnijdenis en een aantal voorschriften uit de wet, vooral in verband met het voedsel.  Jezus was zelf een besneden en heeft zich daar niet tegen verzet.  Hij zou zeker Paulus niet tegengesproken hebben wanneer deze meer belang echtte aan de besnijdenis van het hart dan aan deze van een voorhuid.  Jezus was trouw gebleven aan Joodse wetten, maar getuigde van een soevereine vrijheid.  Hij had alle voedsel rein verklaard en hechtte meer belang aan de binnenkant dan aan de buitenkant.

 

Er was geen bezwaar dat de heidenen Jezus aannemen en hem als enige Heer erkennen.  Maar de vraag was of ze zich niet vooraf Jood moesten worden en de Joodse voorschriften dienden te onderhouden.  Een discussie die zo maar niet in een handomdraai kon opgelost.  Paulus die zelf Jood was en de besnijdenis overbodig vond voor de nieuwe christenen liet toch Timoteüs besnijden. 

 

Na de uitwisseling van berichten ging het vooral over de toekomst van de kerk.  Lucas geeft de visie weer van drie tenoren.  Petrus komt eerst aan het woord.  Hij heeft een voorname stem in het kapittel.  Hij had de eerste aanstoot gegeven aan de verruiming door Cornelius en zijn gezin te dopen.  Paulus was overduidelijk voorstander van de opname van christenen zonder de besnijdenis te verplichten.  Wanneer Petrus later afwijkt van het overeengekomen standpunt heeft Paulus een ernstige discussie met hem (Gal. 2,6-14).  Jacobus, gekend als chef van de gemeente in Jeruzalem, brengt vanuit zijn Joodse hoek reserves aan.

 

De kern is vrij eenvoudig.  Als Jezus bevrijdt, dan volstaat zijn genade.  Wij moeten niet uitpakken met onze verdiensten.  ?Zoveel vrijheid als mogelijk, zo weinig lasten als nodig.?  Dat is de kern van de boodschap.  Toch maken ze afspraken voor het samenleven van christelijke Joden en bekeerde heidenen.  Ze vermijden aanstoot te geven door het eten van offervlees.  Dit is uit zorg voor de zwakke en kleine in de gemeente van Jeruzalem en elders (1 Kor. 8-10). 

 

De Handelingen bieden hier een model aan, dat nuttig is voor de huidige kerksituatie.  De Nederlandse minderbroeder Hans van Munster (+2008) betekende veel voor de Nederlandse kerkprovincie.  Hij zag drie manieren waarop de kerk in haar geschiedenis zich organiseerde en positioneerde om haar boodschap in de samenleving te behouden en door te geven (Een mens te zijn op aarde; mijmeren over goed en kwaad, 2004).  Ze kan zich opstellen als Ark van Noach, als Gideonsbende of als het eerste 'Concilie' in Jeruzalem.

 

De kerk als Ark van Noach is een boot vol geredden en een wereld vol drenkelingen (Gen 6-7-8).  Ze wordt zo een gesloten, kleine, misschien toch fijne geloofsgemeenschap.  Een veilige en vertrouwde vluchtheuvel binnen een bedreigende omgeving.  De keuze voor dit model is verleidelijk daar waar een geloofsgemeenschap onder druk komt te staan of zich bedreigd voelt.

 

De kerk als Gideonsbende is geïnspireerd op Rechters 7 met een elite groep die leeft van de roeping de hele wereld te moeten bekeren.  Begeesterde mensen die strategisch, georganiseerd, doelgericht de wereld intrekken.  Ze hebben zeker een boodschap aan de anderen, maar die boodschap kent maar één richting: de anderen moeten zich moeten bekeren.  Aan hen kan gevraagd hoe missionair zijn zonder opdringerig of al te overtuigd van eigen gelijk?

 

De kerk volgens het eerste apostelconcilie is naar Handelingen 15 een geloofsgemeenschap die zoekt om elkaar te horen en er samen uit te komen.  Dit is gelukt in Jeruzalem.  ?Geen van beide partijen trekt zich in zijn eigen heilige huisje terug of eist het exclusieve recht op de waarheid op waartoe de ander zich moet bekeren.  Op deze wijze legde de beweging van Jezus van Nazareth vanaf het begin getuigenis af van de mogelijkheid om tegenstellingen te overbruggen, om als 'wij' en 'zij', als voor en tegen, in gesprek te gaan, verdeeldheid te overwinnen en eenheid te zoeken.?  Waar tegenstellingen overwonnen worden, is Gods Geest aan het werk (Hand 15,28).  Henk Bloem van het dekenaat Utrecht vond in dit laatste model hulp voor de recente heroriëntering in het bisdom (www.dekenaatutrecht.nl).  Zijn formuleringen uit de dekenaatbrief van juni 2008 zijn hier overgenomen.  Paus Benedictus belichtte de betekenis van het ?concilie van Jeruzalem in zijn catechese over Sint Paulus (1 oktober 2008).  De kerk van Rome kan uit Handelingen 15 voordeel halen in haar houding tegenover traditionele en vooruitstrevende groepen en in haar contact met andere christelijke kerken en gemeenschappen.

 

Antoine Rubbens

---

  Gecontroleerd op virussen en op inhoud door Sophos en MailMarshal

---

---

Aandacht :

 

De informatie in dit bericht of in de bijlagen ervan is enkel bedoeld voor de persoon of de entiteit tot wie het bericht is gericht, en kan vertrouwelijke of persoonlijke zaken bevatten. Het bekijken, doorzenden, verspreiden of ander gebruik van, of het actie ondernemen vertrouwend of gebaseerd op deze informatie door andere personen of entiteiten dan diegene voor wie ze bestemd was, is verboden. Als u dit bericht verkeerdelijk hebt ontvangen, gelieve dan de afzender te contacteren en het bericht van eender welk systeem te verwijderen, alsook eventuele kopies ervan.

---