Terug naar de bron... Radicaal
Het doet erg onwennig aan dat Jezus zegt dat we moeten breken met onze ouders, broers en zussen, met wat ons het meest na aan het hart ligt om Hem te volgen. Eigenlijk hou ik niet van radicale uitspraken omdat radicaliteit wel eens slecht begrepen wordt en leidt tot onverdraagzaamheid. Het woord radicaal wil zeggen naar de wortels teruggaan. Dit heeft niets te maken met onverdraagzaamheid, maar wel met authenticiteit: terugkeren naar de echte boodschap van Jezus. We mogen geen fanatiekers zijn, ook geen fanatieke gelovigen. Fanatisme leidt tot onverdraagzaamheid. We moeten dus opletten als we spreken over radicaal christen zijn.
Als we het Lucasevangelie nalezen dan lijkt het mij dat Jezus het accent legt op de dienst van de medemens die het haalt op de trouw aan de wet. Bij hem vinden we de meeste uitspraken van Jezus in verband met de zorg voor de armsten. Denk aan zijn eerste optreden in de synagoge: ?ik ben gekomen om aan armen de goede boodschap te brengen, om aan gevangenen hun vrijlating aan te kondigen en aan blinden het licht in hun ogen, om verdrukten in vrijheid te laten gaan...?
Toch vind ik het een beetje moeilijk om te luisteren naar het evangelie van vandaag: ?Wie mij volgt, maar niet breekt met zijn vader en moeder en vrouw en kinderen en broers en zusters, ja zelfs met zijn eigen leven, kan niet mijn leerling zijn. (In de oorspronkelijke tekst staat het woord haten). Ik kan mij niet voorstellen dat ik zou moeten breken met mijn broers en zussen, neven en nichten. Ik weet echter wel dat Jezus sterke beelden gebruikt om goed te laten verstaan dat Hem volgen geen lachedingen is. [Herinner je uitspraken als: wanneer je met je hand kwaad zou doen is het beter het af te hakken...wat ik niemand aanraad te doen.]
Nu moet je weten dat Lucas dit evangelie schrijft in een tijd van vervolging. Mensen bekeerden zich tot het geloof in Jezus Christus en dat had soms kwalijke gevolgen. Vaak gebeurde het dat een Jood die zich bekeerde tot Jezus Christus of een Romein die christen werd, vaak stuitte op weerstand vanwege familieleden. Dat was de pure realiteit. En die toestanden neemt Lucas tot voorbeeld. Het kan ons soms enorm veel kosten als we echt en gemeend christen willen zijn. Het veronderstelde, zeker in die tijd, dat deze mensen zich niet zomaar lieten dopen zonder veel erover nagedacht te hebben.
Welke boodschap hebben wij vandaag aan de radicale uitspraken bij Lucas?
Veruit de meesten van ons hier aanwezig zijn bij manier van spreken als christen geboren en opgegroeid in een milieu dat vanzelfsprekend christelijk was. We hebben daar niet voor gekozen, het is ons in de schoot geworpen. Maar de tijden zijn veranderd. Zich blijven engageren voor het christelijk geloof, en dat in een kerkelijk verband, spreekt niet meer voor zichzelf, het wordt meer en meer een kwestie van een goed overwogen keuze, zoals bij de man met bouwplannen van wie het evangelie zegt dat hij eerst berekent of hij voldoende middelen heeft, of zoals bij de krijgsheer die eerst zijn manschappen telt voor hij beslist al of niet ten oorlog te trekken.
Ik zei het reeds: 'Radicalisme' is een woord dat ik niet graag hoor. Er gaat nauwelijks een dag voorbij zonder berichten over gruweldaden die radicale islamisten in naam van God plegen. Dat beweren ze althans. Dit is onverdraaglijk! Daarom moeten we ook goed opletten als we speken van de radicaliteit van het evangelie. Het evangelie gaat fundamenteel over de dienst van God. En het teken van die ?godsdienst? is de dienst van de mensen. Er is geen godsdienst zonder mensendienst. Weet je, op de sabbat laat Jezus een mens rechtop lopen...
Jammer genoeg hen ik de indruk dat veel christenen zich goed herkennen in diegenen die zich 'minimalistische' gelovigen noemen, ?kleingelovigen?? Christenen die, zoals Rik Torfs het mooi zegt, "de kunst om bijna niet te geloven" verstaan. De kunst dus om zich te beperken tot wat zij zelf belangrijk vinden. Maar kun je dit doen zonder verraad te plegen aan het evangelie? Kun je uit het evangelie plukken wat je het meest aanstaat, wat niet te veel moeite kost en de rest naast je neerleggen? Wie kiest voor een wijze van geloven à la carte, mist de echte draagwijdte van de boodschap. Want ja, het evangelie is veeleisend in zijn wortels!
Ik weet ook dat ?radicaal? kiezen niet voor de meeste mensen is weggelegd. Wij moeten niet kost wat kost willen tien op tien halen. Kinderen die op school geen tien op tien halen gaan we toch niet straffen? Het gebeurt vaak dat studenten een voldoening halen, dat is zo iets als twaalf-dertien op twintig. Dat is natuurlijk niet volmaakt, maar ze komen er toch. Ook zonder grote onderscheiding! In het beoordelen van elkanders geloof, en misschien ook van ons eigen geloof, moeten we mild zijn. Ten andere, Jezus was mild voor de zondaars. Iemand zei me ooit: ?Als ik erin slaag van harte een klein beetje en eerlijk probeer te leven zoals het evangelie het ons voorhoudt, dan zal ons Heer me zeggen als ik aan de overzijde zal staan: al de rest krijg je van Mij cadeau.?
telenet.be)