preek Mailing List: Pinksteren B

[Antoine Rubbens (Antoine.Rubbens]

Spraakverwarring brengen of opheffen? (Gen. 11, 1-9)

 

Op de vooravond van Pinksteren krijgen wij een verhaal uit de oergeschiedenis.  Babel is de stad die de volkeren wilden bouwen met een hoge toren daarin.  Die zou tot de hemel reiken.  In plaats van teken van eenheid werd Babel de plaats van verwarring.

 

Met dit verhaal zijn we in het laatste hoofdstuk van de oergeschiedenis.  Het is Genesis 11.  In het daarop volgende hoofdstuk krijgen we de roeping van Abraham en begint de geschiedenis van de patriarchen.

 

Heinz Zahrnt (1915-2003) was theoloog en publicist.  Een kwarteeuw lang was hij de theologische hoofdredacteur van Das Deutsches Allgemeines Sonntagsblatt.  Dicht bij zijn tachtigste schreef hij het boek Mutmassungen über Gott.  Die theologische Summe meines Lebes.  Hij getuigt hoe doorheen alle wetenschappelijke onderzoek en uitleg de Bijbel hem steeds bleef aanspreken.  Hij hield veel van het Oude Testament omdat het spreken over God en wereld hem daarin krachtiger (leibhafter) leek, meer de aarde nabij, drastischer, sterker dan in het Nieuwe Testament, verbonden met de wereld en de geschiedenis.  De oergeschiedenis was hem gewichtiger dan de heilsgeschiedenis van Israël.  “In de vertellingen over het begin van de wereld en de mensheid ontdek ik de grondvragen en de grondervaringen van het huidige menselijk bestaan, het elementaire aan de mens en zijn wereld, dat structureel aan alle tijden gelijk is” (Op. cit., p. 62).

 

Mensen willen beroemd zijn, dit is van alle tijden.  Ze verleggen grenzen en zo is er vooruitgang.  In Babel gebeurt collectief wat in Eden individueel gebeurde: de grens overschrijden en als God willen zijn.  Ze hebben eveneens angst en zoeken veiligheid bij elkaar.  Alhoewel er is toch niets verkeerd dat de mens technieken aanwendt, dat hij stenen leert bakken en er mee metselt.  Hij heeft er ziggoerats mee gebouwd en de Empire State Building (381m) en de Twin towers en de Tapei 101 (508 m) en in Dubaï de allerhoogste wolkenkrabber.  De Burj Khalifa is 828 meter hoog en in gebruik sinds jan. 2010.

 

De hoogmoed, die in het Babelse plan schuilt, stoort de HEER en maakt tegelijk de mens kapot.  Miljoenen slachtoffers zijn gevallen omwille van heersers die hun rijk steeds maar verder wilden uitbreiden. 

 

Alweer is de Jahwist aan het vertellen.  Hij doet dit op zijn eigen plastische wijze.  In Gen 1 wandelt God in de tuin op zoek naar Adam.  In het verhaal over Babel daalt hij uit de hemel neer.  Hij zou die nieuwe stad toch van uit de hemel kunnen zien, maar van daaruit bekeken is die hoge toren van de mens zo nietig.  God daalt daarom af en komt het bouwwerk van nabij bekijken. 

 

“Elke keer dat mensen zich aan God gelijk wanen, maken ze zich belachelijk en moeten ze dan uitpakken met alle mogelijke middelen om zich te rechtvaardigen.  Het resultaat is dat ze nog onmenselijker worden en ze zich nog belachelijker voordoen” (H. Zahrnt, Leben als ob es Gott gibt, p. 90).  Daarover zegt de psalmist: “Die in de hemel troont lacht, de Heer spot met hen” (ps. 2).  De vrome heeft begrepen dat als God het huis niet bouwt, de bouwers vergeefs zwoegen (ps. 127, Z.J. 707).  “Der Herrgott lässt die Baüme nicht in den Himmel wachsen”, is een spreuk in Duitse mond. 

 

De spraakverwarring verhindert het plan samen op te trekken.  Waar de dialoog van de mens met God ophoudt, daar dreigt het gesprek van de mensen onder elkaar tot een monoloog te worden.  We kunnen eenzelfde taal spreken en elkaar toch niet verstaan (cfr. H. Zahrnt, Ibid. p. 90-91).  De toren wordt niet afgebroken, maar het werk aan de stad wordt gestaakt.  De geschiedenis van de mens is daarmee niet ten einde. 

 

Op de ochtend van Pinksteren zijn we alweer in een stad, in Jeruzalem.  Wij zijn er samen met Joden, met Kretenzen en Arabieren, met bewoners uit Egypte en Mesopotamië.  Gans de bewoonde wereld is er vertegenwoordigd.  En het wonder: “Wij horen hen allen spreken in onze eigen moedertaal.”  Ze spreken over Gods grote daden.  Het is niet het Esperanto, het Aramees, het Engels of het Chinees dat als universele taal wordt opgedrongen.  Het zijn Gods woorden die in elke cultuur komen wonen.  Petrus, een volgeling van Jezus, spreekt er over Jezus van Nazareth.  Hier is geen toren als middelpunt, maar die Jezus uit Nazareth, die vijftig dagen voordien met zijn de gekwetste handen en voeten, met zijn doorboorde zijde als Verrezen tussen zijn leerlingen stond.  Hij is zijn Geest die een nieuwe dynamiek schept en die mensen, vreemd van mekaar, verbindt.  De verwarring van Babel is opgeheven. 

 

De Babylonische beschaving was technisch hoog ontwikkeld.  Ze symboliseerde de bekoring om alles in termen van macht en beheersing te denken (Op. 17,5; Op. 18).  In welke richting gaat de globalisering.  Mondialisering vraagt om respect voor diversiteit.  Ze is niet gediend door imperialisme en totalitair denken.  De toekomst ligt niet in het ophopen van materiële welstand, maar in een groei van liefde, begrip en solidariteit. 

 

De voorbije Katholikentag in Mannheim van 16 tot 20 mei had als motto: Einen neuen Aufbruch wagen.  Waag je aan een nieuwe start.  Een nieuwe instap.  God was de eerste om deze stap te zetten bij de schepping.  Hij kwam naar zijn volk doorheen het leven van Jezus.  Hij zet een nieuwe stap door de zending van de Geest.  Dat wij met luisterend hart horen wat de Geest ons zegt doorheen ontmoetingen met de mensen en in de tekenen van de tijd.  Dat wij zijn zuchten en suizen horen in de stad van de mens om samen met zijn kerk een nieuwe start aan te durven. De gemeente op Pinksteren is een teken van wat kan als Gods Geest waait.  Aan de kerken geeft Pinksteren een impuls om naar buiten te treden en op het voorplein en verderop te ervaren dat God daar is waar liefde en goedheid aanwezig zijn: Ubi Caritas et amor, Deus ibi est. 

 

Antoine Rubbens

 

 

 

 

---

  Gecontroleerd op virussen en op inhoud door Sophos en MailMarshal

---

---

Aandacht :

 

De informatie in dit bericht of in de bijlagen ervan is enkel bedoeld voor de persoon of de entiteit tot wie het bericht is gericht, en kan vertrouwelijke of persoonlijke zaken bevatten. Het bekijken, doorzenden, verspreiden of ander gebruik van, of het actie ondernemen vertrouwend of gebaseerd op deze informatie door andere personen of entiteiten dan diegene voor wie ze bestemd was, is verboden. Als u dit bericht verkeerdelijk hebt ontvangen, gelieve dan de afzender te contacteren en het bericht van eender welk systeem te verwijderen, alsook eventuele kopies ervan.

---